Muurtje

De Gunung Agung, met ruim 3000 meter, de heiligste berg en hoogste vulkaan op Bali, barstte zo'n 50 jaar geleden, na meer dan ruim een eeuw rust, in volle hevigheid uit. De 57 jarige dame, inmiddels moeder en oma, zittend naast me op een muurtje aan het strand, moest als 3 jarig meisje met haar moeder vluchten voor het natuurgeweld. Samen kwamen ze terecht in Sanur, waar ze tegenwoordig haar kostje langs het strand bij elkaar schraapt met de verkoop van T-shirts en allerlei andere prullaria aan voorbij wandelende toeristen. Haar spullen liggen uitgestald in een winkeltje van enkele vierkante meters, dat ze, net zoals andere collegae verkoopsters, voor een aantal jaren heeft gehuurd. Bij een van de stalletjes aan deze kant van het muurtje had ze net Bali koffie gekocht in een plastic bekertje voor 2.000 Rupiah. Aan de andere kant van het muurtje, op een terras, kostte dezelfde hoeveelheid koffie maar in een kopje 30.000 Rupiah. Voor haar, met haar dagelijkse inkomsten van de T-shirt handel, was een dergelijk kopje koffie niet weggelegd, maar tegenwoordig kon zij en haar familie wel elke dag rijst eten. Daar was ze trots op, want in de tijd dat ze hiernaar toe was geëvacueerd, was daar het geld niet voor. Ze was erg dankbaar dat haar moeder haar als kind in leven had weten te houden met kolak, een gerecht bestaande uit kokosmelk, palmsuiker, fruit en eventueel cassave of zoete aardappel. Daarentegen was ze erg verontwaardigd dat haar kleinkinderen nu niet tevreden waren met rijst.
Er waren weinig toeristen. Daar klaagde iedereen over, maar zodra er een buitenlander voorbij kwam gelopen, zette de sales lady haar bekertje koffie op het muurtje en vloog achter hem of haar aan in de hoop iets te kunnen slijten. Zowel gisteren als vandaag was dat nog niet gelukt.
"Daar komt mijn bank aan", sprak ze, terwijl een Indonesiër op haar kwam toegelopen. Ze had een lening van 500.000 Rupiah (€35,-) bij de man gesloten en die moest ze in 60 dagen terugbetalen, middels 10.000 Rupiah per dag. Ze overhandigde de 10.000 Rupiah, zonder papiertje of een handtekening voor ontvangst en de man vervolgde weer zijn weg. Alles ging op vertrouwen.
Overigens is dat geen slechte verdienste: meer dan 20% rente in 2 maanden!
Nu had ik zonder moeite het bedrag af kunnen betalen, maar wat zou er dan gaan gebeuren? Zou mijn buurvrouw met het geld dat ze dan bespaarde naar de Mac gaan met haar kleinkinderen om de volgende dag een nieuwe, nog grotere lening te gaan afsluiten? Ik liet het voor wat het was, maar realiseerde me des te meer, dat ik aan de andere kant van het muurtje was geboren, dan waar we nu zaten te verhalen.
De hindoeïstisch religieuze kalender is gebaseerd op de stand van de maan. Daardoor vallen de feestdagen altijd anders. Rond het Gregoriaanse nieuwjaar, ons nieuwjaar, was er blijkbaar veel te vieren. Er waren veel ceremonies, waarbij er tot aan het krankzinnige aan toe bij tempels en op straat canang sari, een klein vierkant schaaltje van bananenblad of palmblad met bloemetjes, rijst, wierookstokjes enz., ter offering werden neergelegd. Ceremonies vinden niet alleen plaats in de tempel, of op het strand met het hoofd gericht richting het oosten, maar ook midden op straat langs het voorbij razende verkeer.
Vlakbij mijn hotel, dichtbij het strand, is een crematie plaats. Toevallig was er voor en na het weekend een crematie. In processie gaat de buurtgemeenschap met familie in naar de crematie plaats, vrouwen voorop met offers gedragen op een soort dienblad op hun hoofd. Vervolgens komt het gamelan orkest, zeg maar de harmonie, gevolgd door een platte wagen met de lijkbaar en daarachter de mannen. Per buurt dragen de vrouwen een andere kleur blouse. Op vrijdag kwam de overledene uit de "oker gele" buurt en op maandag uit de "donker groene".
Helaas stond de wind tijdens de lijkverbranding richting ons zwembad. Ik vond het minder prettig om de rook tijdens het zwemmen op te snuiven, terwijl er gelijkertijd mogelijk as neerdwarrelde van overleden oma of opa Ketut.
Ook het eerder veel besproken visum kent zijn tijdelijkheid. Na 60 dagen verliest het wederom zijn zijn geldigheid. Mijn hele hebben en houden, maar met wat minder verbruiksartikelen dan bij vertrek, moest weer een plaatsje in mijn rugzak krijgen.
Na een dit keer vroeg ontbijt, arriveerde de bestelde taxi zowaar op tijd. Zowel het ritje naar het vliegveld als het inchecken op het vliegveld verliep probleemloos. 2 1/2 Uur na het opstijgen stond ik weer op de grond, maar nu in Singapore, terug op het noordelijk halfrond.
Singapore, wat een verschil in dynamiek in vergelijking met Bali.