Bergen

Langs de weg in Sanur zijn veel zaakjes die geld wisselen:  "Authorized" Money Changer. De een biedt een betere koers, de andere een wat mindere. Ik had nog Rupiah nodig, daarom besloot ik de Thaise Bath die ik nog over had, ergens te gaan inwisselen. Mijn keuze viel op een tweedehands boekenzaakje, dat een goede koers bood. De man achter de balie rekende uit hoeveel Rupiah ik kreeg voor mijn Baht en legde de blauwe biljetten van 50.000 Rupiah in stapeltjes op de balie. Ik begon te tellen en de hoeveelheid van de eerste stapeltjes klopte. Toen ik ruim halverwege was, legde de man om het overzichtelijk te houden een paar door mij getelde stapeltjes op elkaar. Dat was hét moment............
Met een grote berg aan bankbiljetten verliet ik voldaan het winkeltje en liep via het strand, hier en daar nog een foto schietend, terug naar mijn hotel. Daar begon ik de blauwtjes opnieuw te tellen........De berg was te klein.
De andere berg op Bali die ik nog nooit bezocht heb, is de Gunung Agung. Het is niet alleen de hoogste berg met 3031 meter, maar ook de heiligste. Vulkanisch is hij gematigd actief en de diepe krater stoot soms rook en as uit. De lagere hellingen zijn bebost en de landbouw vindt plaats tot op ongeveer 1000 meter hoogte. De tempel op de berg, de Pura Besakih, is de Moedertempel en tevens de heiligste. Een lavastroom heeft als gevolg van een vulkanische uitbarsting in de zestiger jaren de tempel op enkele meters na gemist. Volgens Ketut zijn er bij de tempel gelijksoortige omstandigheden als bij de bootjes naar Truyan. "Dan hoop ik dat ze goed voor me bidden in de tempel", was mijn antwoord.
De voet van de berg lag op ruim een uur rijden van mijn hotel. Onderweg passeerden we een zwart strand, waar op traditionele wijze zout gewonnen werd uit zeewater. Een groot aantal stranden op Bali is overigens zwart vanwege de vulkanen. Twee emmers water werden uit zee gehaald en daarmee werd een zwart lava zandbed besprenkeld. Het water trok gedeeltelijk in het zand en verdampte voor de rest. Dit proces liet een korst achter op het zand. Deze korst, zout en zand, werd later verzameld en in een houten bak met zeewater water gedaan. Hierbij loste het zout op en het zand zakte naar de bodem. Het water werd afgetapt en gegoten in in de lengte doorgezaagde palmen, die tevens uitgehold waren. Het water verdampte door de zon en het zout bleef achter. 
Een ander productieproces dat ik mocht aanschouwen, was het weven van Ikat in het dorp Tenganan. De bewoners leven er nog volgens de oude regels van het animisme. De wandelroute van 6,5 km bij het dorp naar de heilige bron heb ik maar overgeslagen.
Ikat is overigens een weeftechniek waarbij voor het weven het patroon in de garens is geverfd. Om het nog ingewikkelder te maken werd mij enkele en dubbele Ikat getoond. De dubbele Ikat is een tijdrovende moeilijke techniek waarbij zowel de schering- als inslagdraad worden gebruikt om het patroon te realiseren.
Ons dagelijks eetpatroon sloegen we ook niet over. We reden naar een restaurant waar tafels stonden waar je op kon gaan zitten om te eten, voor de soepele Balinezen, en tafels waar je aan kon gaan zitten om te eten, voor de stijve toeristen. Een menukaart was overbodig. Het restaurant serveerde maar één gerecht.
De Gunung Agung wachtte nog. Over slingerende weggetjes door prachtig bebost gebied reden we langzaam naar boven, totdat we een nog smaller weggetje insloegen. Dat kwam verrassend uit bij het Mahagiri Panoramic resort en restaurant. Vanuit het restaurant was er een adembenemend uitzicht over de lager gelegen groene sawa's met als achtergrond de Gunung Agung. Helaas had de top van de berg er vandaag niet zoveel zin in. Hij had zich verscholen onder een wolkendek. Af en toe liet hij zich heel even zien, maar trok dan snel het dekje weer over zich heen.
Bij een langer verblijf in het buitenland heb je ook af en toe tijd nodig om dagelijkse dingen af te handelen zoals de was laten doen of naar de kapper. De was kan ik afgeven in het hotel, maar waarom zou ik het driedubbele gaan betalen ten opzichte van de laundry service op de hoek. 
De Tanahlot tempel is de meest populaire en gefotografeerde tempel op Bali. Hij ligt op een rots in zee. Tot dusverre had ik hem alleen nog maar op plaatjes aanschouwd. Netjes gekapt en in schone kleren overbrugden we de ruim 40 km erheen, in de morgen. Hij wordt ook wel de "Sunset tempel" genoemd. Gezien de naam leek de morgen niet de beste keuze, maar bij aankomst waren er al veel toeristen, vooral Chinezen. Onder leiding van de vlaggetjesman liepen ze, sommige groepen droegen allemaal hetzelfde overhemd en hoed, naar de rand van de zee om een selfie te maken. Bij laag water is de tempel over land te bereiken; bij hoog water niet. Het was hoog water en rond de tempel stond een behoorlijke golfslag, goed om te board surfen. Zonder de zee in de gaten te houden, met de rug naar de tempel aan de rand van de zee, werden de selfies gemaakt. Onverwachts kwam er een hoge golf en de Chinezen stonden tot over hun middel in de zee. Het was druk, maar gezien de grootte van de parkeerplaats, de hoeveelheid restaurants en winkeltjes kan het er érg druk zijn. Het ochtend bezoek was een prima keuze voor mij.
Vandaag is het volle maan en onderweg is op vele plekken te zien dat er qua geloof veel aandacht aan deze dag wordt besteed. Overal zijn versieringen aangebracht, vooral bij tempels. Zowel mannen als vrouwen lopen in Balinese dracht gekleed, waarbij veel vrouwen offers voor in de tempel bij zich hebben. Ook in de Batukaru tempel zijn volop plechtigheden bezig. Grote delen van de tempel zijn vanwege de heiligheid niet toegankelijk voor toeristen. Daar waar je wel mag komen is het voor iedereen verplicht een sarong te dragen. Vanwege de slechte bereikbaarheid, slechte weg, komen er weinig en meestal alleen maar individuele toeristen. De tempel ligt op de flanken van de gelijknamige berg aan de rand van een tropisch regenwoud reservaat. De bomen en de begroeiing zijn een pracht om te zien. Aansluitend aan dit gebied liggen de eeuwenoude trapsgewijze rijstterrassen nabij Jatiluwih. De uitzichten en kleurschakeringen groen zijn fenomenaal.
Dit is Bali op zijn mooist.